Ryukyu Kobujutsu, de klassieke wapens van Karate

De legende.
Het Ryu-Kyu Kobujutsu is de verzameling van klassieke wapenkunsten van Okinawa. Okinawa is een eiland in het zuiden van Japan, het voormalige koninkrijk Ryu-Kyu. Door de eeuwen heen was het een zelfstandig koninkrijk dat een belangrijke handelspositie innam tussen China en Japan.
Vanwege dat handelsbelang werd het nogaleens voor langere of kortere tijd bezet door datzelfde China en Japan. Tijdens een van die perioden van Japanse overheersing, rond 1477, verbood de toenmalige heerser, Koning Sho Hashi (van de Sho-dynastie) het bezit van alle wapens op het eiland in een poging gewapend verzet onmogelijk te maken. Deze maatregel had echter tot gevolg dat de bevolking zich met een ongekend enthousiasme toelegde op het 'ongewapende' gevecht, waarbij ook allerlei min of meer dagelijkse gebruiksvoorwerpen als wapen konden werden ingezet.


De historie.

Het Okinawa Kobujutsu vindt zijn oorsprong in een aantal verschillende bronnen: Allereerst in de beoefening van het ongewapende gevecht: Te of Tode, in de 20e eeuw bekend geworden onder de naam Karate-do. De werkelijke experts in het ongewapend gevecht waren de functionarissen belast met de ordehandhaving: de politionele macht. Zij maakten bovendien gebruik van de staf en de sai, een metalen drietand welke eigenlijk dezelfde functie vervulde als de gummiknuppel of wapenstok van hedendaagse politie. Het sai-jutsu (jutsu betekent 'techniek') kent nu nog zo'n 8 kata.


Omdat de heersende adel van Okinawa in de Sho dynastie eveneens ontwapend werd ging deze zich, om de persoonlijke veiligheid te bewaken, ook bekwamen in het ongewapende gevecht. Daarnaast koos men als alternatief voor het zwaard de staf. Het betrof meestal een stok van ongeveer 6 voet lengte. De kunst van het bojutsu, zoals de stoktechniek officieel heet, werd uitgebreid beoefend en er zijn maar liefst 22 kata van overgeleverd.


Het waren meestal 'Peichin' uit de orde-handhavende klasse, die vroeg of laat als leraar dienden voor deze adel en de techniek is dus indirekt van hen afkomstig. Hoewel het 'Tode' en de wapenkunst vooral een zaak was van adel en ordehandhavende klasse, zijn enkele wapen-technieken ook te herleiden naar boeren en vissers: het gebruik van de sikkels; kama-jutsu, het molensteenhandvat; tonfa-jutsu, de dorsvlegels; nunchaku-jutsu, de boksbeugel; tekko-jutsu, de ketting; surujin-jutsu, de visspeer, rochin en tinbe-jutsu en de roeispaan; sunakake-bojutsu.

Kata.
Het woord kata betekent 'vorm'. Het betreft oude krijgskunstoefeningen waarbij de techniek niet langs intellectuele maar langs intuďtieve weg wordt verkregen. Het gaat erom dat men de oefeningen niet ként, maar kán. De kata zijn soms honderden jaren oud en in feite een verzameling van ervaringen van de meesters uit die tijd. Daarom zijn kata ook vaak vernoemd naar zo'n oude meester. Het Okinawa kobujutsu curriculum beslaat totaal 8 verschillende wapens, verdeeld over 43 kata. bo-jutsu en sai-jutsu kennen de meeste kata, respectievelijk 22 en 8. Verder zijn 3 kama kata, 3 nunchaku kata, 2 tonfa kata, 2 surujin kata, 2 tinbe-rochin kata en 1 tekko kata. De vorm en naamgeving van de kata is nog heel oorspronkelijk omdat omzetting naar een 'Do'-vorm met de daaraan vaak gekoppelde vereenvoudiging en esthetisering nog nauwelijks heeft plaatsgevonden.

Kumite.
Van elk wapen worden series basistechnieken of kihon, en series partnervormen of kumite beoefend. Daarnaast kent élke kata een serie verklarende oefeningen of bunkai, waarin de vorm als het ware met partner wordt uitgelegd. In deze partnervormen wordt als het ware '', met andere woorden, de beoefenaars proberen de oefeningen zó realistisch uit te voeren, dat de spanning van een werkelijk gevecht ontstaat met het bijbehorende gevoel van verliezen en winnen.

Bekijk hier opnamen uit de Budokan Koryu serie, gefilmd in de orginele dojo van Motokatsu Inoue in Shumizu, Shizuoka, Japan. Katas worden uitgevoerd door Motokatsu Inoue zelf, Shingai, Ogawa, Shida en anderen....

Deel 1, Deel 2, Deel 3, Deel 4